Do najczęściej spotykanych zmian płytki paznokciowej należy między innymi onycholiza. Wielu pacjentów trafia z tym problemem do gabinetu podologicznego, nierzadko myląc go z infekcją grzybiczą. Warto zdawać sobie sprawę z faktu, iż onycholiza sama w sobie nie jest chorobą, a defektem kosmetycznym, który ustępuje po wyeliminowaniu czynnika sprawczego.
Czym jest onycholiza?
Najprościej zdefiniować można ją jako oddzielenie się płytki paznokciowej od łożyska, które jest powolne i bezbolesne. Może pojawić się na każdym palcu, jednak najczęściej dotyka palec serdeczny. Występuje u wszystkich, bez względu na wiek i płeć. Część paznokcia objęta onycholizą staje się biała (różową barwę płytka paznokciowa zawdzięcza przyleganiu do łożyska, które jest bogato ukrwione). W momencie, w którym zostaje przerwana ciągłość między tymi dwoma strukturami, płytka zmienia swój kolor na biały. Obszar ten może również przybrać inną barwę, a to ze względu na fakt, iż pod giętką strukturą keratynową tworzy się pusta przestrzeń będąca miejscem kumulacji zrogowaciałych komórek, zanieczyszczeń, paprochów z skarpet czy obuwia. Może być to oznaką choroby, infekcji, urazu czy zbyt długich paznokci. Zazwyczaj zaczyna się od wolnego brzegu i postępuje proksymalnie. Mimo że onycholiza jest bezbolesna, ból pojawić może się wtórnie do prowokujących ją jednostek chorobowych oraz zakażeń. Nieleczony paznokieć onycholityczny jest siedliskiem mikroorganizmów, które w „pustej przestrzeni” mają doskonałe warunki rozwojowe. Zwiększona temperatura, zaciemnione miejsce, wzmożona wilgotność prowadzić mogą do powstania pałeczki ropy błękitnej. Jeśli chodzi o choroby układowe z nią związane, wymienić należy tutaj nadczynność tarczycy oraz przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP). Paznokcie z onycholizą są gładkie oraz jędrne.
Przyczyny powstawania onycholizy:
- najczęstszą przyczyną onycholizy jest uraz. Dotyczy to nawet niewielkich, lecz powtarzalnych urazów, które sumując się, dają efekt jednego dużego urazu,
- zbyt agresywny manicure,
- schorzenie zmieniające kształt paznokci lub konturu leżących pod nimi tkanek miękkich powodujące gorsze przyleganie płytki do łożyska,
- zakażenie grzybicze – zagęszcza ono tkankę bezpośrednio pod płytką, powodując podniesienie się krawędzi paznokcia,
- łuszczyca – plamka olejowa (onycholiza na środku płytki paznokciowej),
- stosowanie niektórych leków – dotyczy to w szczególności psoralenu, tetracykliny oraz fluorochinolonu. Mieszanka światła słonecznego i antybiotyku prowadzi do odlepienia się płytki od łożyska,
- nadczynność tarczycy i niedobór żelaza,
- zbyt długotrwałe narażenie paznokci na wilgoć lub lakier z formaldehydem,
- obgryzanie paznokci.
Profilaktyka i terapia
Większość przypadków onycholizy można z łatwością wyleczyć. Najczęściej zalecanym zabiegiem jest utrzymanie paznokci w suchości oraz maksymalne ścięcie części płytki, która nie jest przytwierdzona do łożyska. Jest to istotne z tego względu na to, że proces prowadzący do zmian występuje w łożysku.. Paznokieć jest martwą strukturą i nie podlega procesom chorobowym.Wszystko, co jest na nim widoczne stanowi odzwierciedlenie zmian zachodzących w żywych częściach jednostki paznokciowej, czyli łożysku lub macierzy. Aby prowadzone działania były skuteczne, należy skierować terapię w miejsce, w którym występuje problem. Żeby tak się stało, należy odsłonić łożysko. Działanie na poziomie samej płytki nie będzie w tym przypadku skuteczne. . Odsłonięte łożysko podczas zabiegu warto przekrwić. Przyczyni się to do poprawy krążenia, a co za tym idzie – poprawy ukrwienie. Jak powszechnie wiadomo, wszystkie substancje odżywcze dostają się do łożyska poprzez krążenie krwi. Jeżeli jest ono dobrze ukrwione i dotlenione,paznokieć będzie dobrze odżywiony. Warunki te można spełnić ścinając płytkę oraz stosując odpowiedni preparat (Onygen, Akileine), którego zadaniem jest przyspieszenie wzrostu paznokcia oraz polepszenie ukrwienia.
