PACJENT ONKOLOGICZNY
WYSTĘPOWANIE
PROFILAKTYKA
ZALECENIA PODOLOGA
PIELĘGNACJA DOMOWA
Leki chemioterapeutyczne wskutek swojego działania ingerują w funkcje skóry. Zmiany skórne towarzyszące chemioterapii dotyczą zarówno skóry (np. zespół ręka-stopa), jak i jej przydatków (owłosienia i paznokci). W trakcie leczenia przeciwnowotworowego bariera skórna jest osłabiona i podatna na infekcje. Pierwsze objawy zespołu ręka-stopa widoczne są po 7-10 dniach leczenia. Na podłożu zmian rumieniowych pojawiają się pęcherze, ulegające rogowaceniu i prowadzące do powstawania owrzodzeń. Hiperkeratoza stanowi wczesny, a czasem jedyny objaw powikłania. Nieprzyjemne dolegliwości można łagodzić poprzez stosowanie specjalnych chłodzących rękawic lub skarpet wypełnionych zimnym żelem. Zimno powoduje obkurczenie naczyń krwionośnych w tych miejscach, dzięki temu trafia tam mniejsza ilość leku, a co za tym idzie miejscowa toksyczność ulega zmniejszeniu.
W zespole ręka-stopa pierwszymi objawami są: mrowienie, rozgrzanie, świąd i suchość skóry stóp oraz dłoni. Z czasem skóra staje się zaczerwieniona (rumień), nadwrażliwa i obrzęknięta. Przy nasilających się objawach zaczyna się ona łuszczyć, występują obrzęki i pęcherze, a w późniejszym czasie zrogowacenia i owrzodzenia. Dotyczą one częściej stóp niż dłoni i występują głównie w miejscach ucisku i tarcia (na piętach, skórze śródstopia, czubkach palców).
Od momentu rozpoczęcia leczenia niezwykle ważna jest systematyczna i codzienna pielęgnacja skóry. Należy unikać wystąpienia mikrourazów czy podrażnień będących przyczyną infekcji skóry. Skóra nie powinna być drapana i energicznie masowana. Nie należy przemęczać stóp długim chodzeniem lub staniem.
Zaleca się stosowanie specjalnych kremów, które zawierają łagodzące składniki lecznicze i wspomagające leczenie. Należy nosić wygodne i przewiewne oraz niekrępujące obuwie oraz skarpetki z bawełny lub bambusowe, które nie podrażniają skóry.
Kluczową rolę odgrywają tu specjalne preparaty ochronne stosowane już od pierwszego dnia terapii. Zaleca się używanie łagodnego mydła, niezaburzającego naturalnego pH skóry. Pacjenci powinni unikać balsamów i kremów zawierających perfumy i alkohol. Niezbędna będzie również ochrona rąk i nóg przed gorącą wodą. Pacjentom odradza się przebywania na słońcu, a jeżeli nie jest to możliwe – stosowanie kremówz filtrami UV o szerokim spektrum.
