Odpowiednia profilaktyka odcisków w postaci bezinwazyjnych usług podologicznych oraz edukacja osób dotkniętych tych problemem, pozwalają stosownie wcześnie wdrożyć terapie podologiczne i tym samym skutecznie przeciwdziałać rozwinięciu uszkodzeń tkankowych. Kierując się zasadą, że lepiej zapobiegać niż leczyć, trzeba zwrócić uwagę na oszczędności idące w parze z prewencją – nie tylko finansowe, ale również, lub przede wszystkim, przeciwdziałanie w bólu.
Zastanawiasz się czym jest odcisk?
Odciski to małe obszary twardej skóry, okrągłego kształtu, często z rdzeniem wciskającym się w skórę. Znajdują się nad/pod wybranymi obszarami stopy i są wynikiem silnego ucisku, tarcia.
Podstawowa definicja odcisku brzmi: odcisk (łac. clavus) jest formą hiperkeratozy (zjawisko nadmiernego, intensywnego namnażania komórek skóry, rogowacenia i gromadzenia komórek naskórka), skutkiem punktowego, skoncentrowanego i intensywnego ucisku. Powstaje na skutek inicjowania procesu hiperkeratycznego poprzez działanie czynników drażniących pochodzenia mechanicznego (tarcie), chemicznego (np. kwas salicylowy, mlekowy w wysokim stężeniu) i fizycznego (bardzo niska lub bardzo wysoka temperatura).
Cechy charakterystyczne dla większości odcisków to odgraniczenie od skóry zdrowej, przeważnie głębokie wnikanie (czego efektem jest ucisk na zakończenia nerwowe i wywołana tym faktem bolesność), zawartość rdzenia (nie zawsze), mogą być elementem modzela (ukryte pod warstwą keratyczną). Żeby odcisk powstał, muszą zaistnieć kutemu stosowne warunki.
Klasyfikacja odcisków
Książkowo można przeprowadzić kilka klasyfikacji odcisków:
- Ze względu na położenie, np. gdy mówimy o odcisku w wale paznokciowym (Clavus sulcus) lub podpaznokciowym (Clavus subungualis) czy też
na opuszku palca (Clavus appex). - Ze względu na stan: odcisk twardy (Clavus durus) i odcisk miękki (Clavus mollis).
- Ze względu na rodzaj tkanki biorącej udział w procesie powstawania, np. odcisk włośniczkowy (Clavus vascularis).
Jakie są przyczyny występowania odcisków?
Może wystąpić ból lub dyskomfort, a na różnych częściach stopy pojawiają się różne rodzaje odcisków. Odciski mogą być widoczne między palcami, na wierzchołkach palców lub na podeszwie stopy. Istnieje wiele przyczyn powstawania kalusa, m.in. nadmierny nacisk na obszary kostne, źle dopasowane buty i nadmierne chodzenie lub bieganie, nadmierna produkcja zrogowaceń bez wyraźnego powodu.
W praktyce podologicznej Instytutu Podologicznego Rzeszów, Tarnów, Przemyśl, Warszawa wyróżniamy dwa mechanizmy odpowiedzialne za tworzenie się odcisków:
1. Rogowacenie komórek naskórka, zanim dotrą na powierzchnię skóry (proces hiperkeratyczny).
2. Wciskanie i/lub nawarstwianie nadmiaru masy rogowej.
Co powinienem zrobić, jeśli mam odciski?
Jeśli masz odciski i potrzebujesz terapii podologicznej, powinieneś umówić się na wizytę w Instytucie Podologicznym Rzeszów, Tarnów, Przemyśl, Warszawa. Szczególnie ważne jest, aby osoby z cukrzycą, z problemami z krążenie lub słabym krążeniem zapisały się na konsultację do podologa, który zajmie się odciskami, modzelami, czy innymi hiperkeratozami.
Czego nie powinienem robić, jeśli mam odciski?
Pozostawione bez terapii odciski stają się bolesne. Tego typu problemy nie znikają same, jeśli nie zlikwidujesz przyczyny. Jeśli przyczyna nie zostanie usunięta, skóra będzie nadal twardnieć i miejsce z odciskiem stanie się jeszcze bardziej bolesne.
Czy byłyby jakieś długoterminowe skutki wynikające z odcisków?
Po pewnym czasie organizm może potraktować odcisk jako ciało obce, może determinować to do rozwoju wrzodu, ropnia, przetoki. Konsekwencje takiego stanu mogą mogą być poważne, zwłaszcza jeśli pozostawione miejsca zostaną zakażone. Tego typu infekcja jest bardzo poważnym powikłaniem u osób z cukrzycą, zaburzeniami krążenia oraz neuropatią obwodową.
Zabieg podologiczny na odciski
Zrogowaciały naskórek można redukować podczas zabiegu przez podologa za pomocą dłutka, skalpela, unitu podologicznego. Jest to bezbolesny, bezinwazyjny zabieg, który ma na celu zmniejszenie bólu lub występującego dyskomfortu, przywrócenie normalnego wyglądu odcisku i poprawę funkcjonowania skóry. Istnieje wiele dostępnych bez recepty środków do terapii domowej, plastrów, maści. Należy jednak pamiętać, że nie leczą one przyczyny powstawania odcisków i mogą być ryzykowne u wielu osób będących w tzw. grupie ryzyka t.j. cukrzyca, problemy z krążeniem, delikatna skóra. W naszej ocenie samoleczenie odcisków powinno być podejmowane tylko po uzyskaniu wywiadu podologicznego, różnicowaniu odcisk a brodawka, uzyskaniu porady specjalisty jak najlepiej sobie poradzić z wybranych problemem na stopach.
Odciski możemy usuwać na kilka różnych sposobów. Popularna jest metoda manualna (za pomocą skalpela, dłuta i cęgów) oraz mechaniczna, gdzie używamy frezarki (do pracy na sucho lub mokro) lub turbiny podologicznej (o prędkości 20000 obrotów na minutę lub większej). Istnieje też możliwość stosowania chemicznych środków keratolitycznych, które zmiękczają hiperkeratozy (np. maść salicylowa czy produkty z wysokim stężeniem mocznika), środków keratoplastycznych zastępujących rogowacenie oraz przyżegających. Przydatne mogą okazać się również opatrunki ochronne, odciążające i korygujące, dobrane odpowiednio do rodzaju tkanki, masy ciała i warunków pracy.
Postępowanie podologiczne w zakresie odcisków w Instytucie Podologicznym Rzeszów, Tarnów, Przemyśl, Warszawa
- konsultacja ortopodologiczna;
- rozpoznanie i ustalenie przyczyny powstawania odcisków;
- postępowanie podologiczne w zakresie odcisków w gabinecie podologicznym;
- wizyty kontrolne;
- w wybranych przypadkach wprowadzenie indywidualnych obciążeń, orotz, wkładek do terapii;
- poradnictwo w zakresie doboru obuwia;- w wybranych przypadkach korekta chirurgiczna wypukłości kostnych.
